စိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€›á€±á€žá€žá€Żá€á€±á€žá€”á€Šá€žá€…á€źá€žá€Œá€Źá€”

ရေဆငá€șှ၊ နေပဌညá€șတေဏá€ș

á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€…á€­á€Żá€€á€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€›á€±á€žá€žá€Żá€á€±á€žá€”á€Œá€Źá€”á€…á€Ż

စိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€›á€±á€žá€Œá€Źá€” တညá€șထေဏငá€șခá€Č့သညá€ș့ ၁၉၀၁ á€á€Żá€”á€Ÿá€…á€șကတညá€șှက á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€…á€­á€Żá€€á€șပျိုသရေသစနစá€ș á€žá€Żá€á€±á€žá€”á€œá€Żá€•á€șငနá€șသမျဏသကို စတငá€șခá€Č့သညá€ș။ ၁၉၅၄ á€á€Żá€”á€Ÿá€…á€șတလငá€ș စိုကá€șပျိုသရေသသုတေသနဗိမဏနá€șကို အငá€șှစိနá€ș á€€á€Œá€­á€Żá€·á€€á€Żá€”á€șှ၌ ဌာနစိတá€ș (၅) á€á€Żá€–á€Œá€„á€ș့ ဖလá€Č့စညá€șှတညá€șထေဏငá€șခá€Č့ရဏ á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€…á€­á€Żá€€á€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€›á€±á€žá€Œá€Źá€”á€…á€­á€á€șသညá€ș တစá€șခု á€Ąá€•á€«á€Ąá€á€„á€ș ဖဌစá€șá€•á€Œá€źá€žÂ  ၁၉၆၄ á€á€Żá€”á€Ÿá€…á€șမဟ စတငá€ș၍ စပါသစိုကá€șပျိုသနညá€șှစနစá€ș á€žá€Żá€á€±á€žá€”á€œá€Żá€•á€șငနá€șသမျဏသကို  ဆေဏငá€șရလကá€șခá€Č့သညá€ș။ ၁၉၇၁ á€á€Żá€”á€Ÿá€…á€șတလငá€ș á€€á€Œá€­á€Żá€·á€€á€Żá€”á€șသမဟ ရေဆငá€șသသို့ စတငá€șá€•á€Œá€±á€Źá€„á€șá€žá€›á€œá€Ÿá€±á€·á€•á€Œá€źá€ž ၁၉၇၈ á€á€Żá€”á€Ÿá€…á€șတလငá€ș ဖလá€Č့စညá€șသပုံဥရ á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€Œá€Źá€”á€…á€­á€á€ș (၇) á€á€Żá€”á€Ÿá€„á€ș့ ဥထေဏကá€șá€Ąá€€á€°á€•á€Œá€Ż ဌာနစိတá€ș (၅) á€á€Żá€›á€Ÿá€­á€›á€Ź á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€…á€­á€Żá€€á€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€›á€±á€žá€Œá€Źá€”á€…á€­á€á€șသညá€ș ဥထေဏကá€șá€Ąá€€á€°á€•á€Œá€Ż ဌာနစိတá€șတစá€șá€á€Żá€Ąá€–á€Œá€…á€ș ရပá€șတညá€șခá€Č့သညá€ș။ ၁၉၇၉ á€á€Żá€”á€Ÿá€…á€șမဟစ၍ ဖိလစá€șပိုငá€ș နိုငá€șငံရဟိ á€Ąá€•á€Œá€Šá€șပဌညá€șဆိုငá€șရာ ဆနá€șစပါသ á€žá€Żá€á€±á€žá€”á€Œá€Źá€”á€”á€Ÿá€„á€ș့ ပူသပေါငá€șှကာ သြှထပá€șá€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€•á€Żá€¶á€…á€¶ á€žá€Żá€á€±á€žá€”á€œá€Żá€•á€șငနá€șသမျဏသကို ဆေဏငá€șရလကá€șခá€Č့သညá€ș။ စပါသစိုကá€șပျိုသနညá€șှစနစá€ș á€žá€Żá€á€±á€žá€”á€œá€Żá€•á€șငနá€șသမျဏသကို ၁၉၈၁-၈၂ á€á€Żá€”á€Ÿá€…á€șတလငá€ș စတငá€șဆေဏငá€șရလကá€șခá€Č့ကဌပါသညá€ș။  ၂၀၀၄ á€á€Żá€”á€Ÿá€…á€șတလငá€ș စိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€›á€±á€žá€žá€Żá€á€±á€žá€”á€Šá€žá€…á€źá€žá€Œá€Źá€”á€€á€­á€ŻÂ  ဖလá€Č့စညá€șá€žá€•á€Œá€źá€žá€žá€Šá€ș့ဥခါ á€Œá€Źá€”á€á€œá€Č (၇) á€á€Żá€›á€Ÿá€­á€žá€Šá€ș့ အနကá€ș á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€…á€­á€Żá€€á€șပျိုသရေသစနစá€șနဟငá€ș့ လယá€șá€šá€Źá€…á€źá€žá€•á€œá€Źá€žá€žá€Żá€á€±á€žá€”á€Œá€Źá€”á€á€œá€Č၏ á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€…á€­á€Żá€€á€șပျိုသရေသစနစá€șá€Œá€Źá€”á€…á€Żá€Ąá€–á€Œá€…á€ș ရပá€șတညá€ș၍ á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€…á€­á€Żá€€á€șပျိုသနညá€șှစနစá€ș သုတေသန လုပá€șငနá€șသမျဏသကို ဆေဏငá€șရလကá€șလျကá€ș ရဟိပါသညá€ș။

ဆေဏငá€șရလကá€șလျကá€șá€›á€Ÿá€­á€žá€±á€Źá€žá€Żá€á€±á€žá€”á€œá€Żá€•á€șငနá€șသမျဏသ

á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€…á€­á€Żá€€á€șပျိုသရေသစနစá€șဌာနစုသညá€ș ဥေဏကá€șဖေဏá€șပဌပါ ရညá€șရလယá€șချကá€șá€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€ș့ á€žá€Żá€á€±á€žá€”á€œá€Żá€•á€șငနá€șှ မျဏသကို ဆေဏငá€șရလကá€șလျဟကá€șရဟိပါသညá€ș။

(၁)       á€Ąá€€á€»á€­á€Żá€žá€Ąá€™á€Œá€á€șá€Ąá€™á€»á€Źá€žá€†á€Żá€¶á€žá€”á€Ÿá€„á€ș့ á€™á€Œá€±á€†á€źá€œá€œá€Ÿá€Źá€‘á€­á€”á€șှသိမá€șှနိုငá€șမညá€ș့ သငá€ș့တေဏá€șသညá€ș့ á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€•á€Żá€¶á€…á€¶á€™á€»á€Źá€žá€€á€­á€Żá€›á€Ÿá€Źá€–á€œá€±á€›á€”á€ș

(၂)       ထုတá€șá€á€±á€•á€Œá€źá€žá€…á€•á€«á€žá€™á€»á€­á€Żá€žá€™á€»á€Źá€žá€”á€Ÿá€„á€ș့ ထုတá€șဝေမညá€ș့ á€…á€•á€«á€žá€™á€»á€­á€Żá€žá€™á€»á€Źá€žá€Ąá€á€œá€€á€ș စိုကá€șနညá€șှစနစá€șမျဏသကိုဖေဏá€șထုတá€șရနá€ș

(၃)       á€…á€•á€«á€žá€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€Ąá€á€œá€€á€ș ပေါငá€șသနဟိမá€șနငá€șှနညá€șှစနစá€șမျဏသကို á€œá€±á€·á€œá€Źá€›á€”á€ș

(၄)       á€…á€•á€«á€žá€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶ (Seed Flow) အရ စိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€›á€±á€žá€Šá€žá€…á€źá€žá€Œá€Źá€”á€™á€Ÿ တေဏငá€șá€žá€á€¶á€œá€Źá€žá€Šá€ș့ ဆငá€șá€·á€•á€œá€Źá€žá€™á€»á€­á€Żá€žá€…á€±á€·(Foundation Seed) နဟငá€ș့ စိုကá€șပျိုသသူတေဏငá€șá€žá€°á€™á€»á€Źá€žá€Ąá€á€œá€€á€ș မျိုသသနá€ș့မျိုသစေ့မျဏသ စဉá€șဆကá€șမပဌတá€ș ထုတá€șလုပá€șရနá€șá€á€­á€Żá€·á€–á€Œá€…á€șပါသညá€ș။

(၁)သြှထပá€șá€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€•á€Żá€¶á€…á€¶á€žá€Żá€á€±á€žá€”

သြှထပá€șá€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€•á€Żá€¶á€…á€¶ á€žá€Żá€á€±á€žá€”á€œá€Żá€•á€șငနá€șသတလငá€ș á€Ąá€€á€»á€­á€Żá€žá€Ąá€™á€Œá€á€șá€Ąá€™á€»á€Źá€žá€†á€Żá€¶á€žá€”á€Ÿá€„á€ș့ á€™á€Œá€±á€†á€źá€œá€œá€Ÿá€Ź á€–á€œá€œá€¶á€·á€–á€Œá€­á€Żá€žá€”á€­á€Żá€„á€șá€™á€Ÿá€Żá€›á€Ÿá€­á€™á€Šá€ș့ á€…á€•á€«á€žá€Ąá€á€Œá€±á€á€¶ သြှထပá€șá€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€•á€Żá€¶á€…á€¶ á€žá€Żá€á€±á€žá€”á€”á€Ÿá€„á€ș့ á€šá€Źá€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶ á€Ąá€á€Œá€±á€á€¶ သြှထပá€șá€žá€źá€žá€Šá€Ÿá€•á€ș á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€•á€Żá€¶á€…á€¶ á€žá€Żá€á€±á€žá€”á€œá€Żá€•á€șငနá€șသမျဏသကို ဆေဏငá€șရလကá€șလျကá€șရဟိပါသညá€ș။ လယá€șဝေသ၊ á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€…á€­á€Żá€€á€șပျိုသရေသ စနစá€șဌာနစု နဟငá€ș့ ရေဆငá€șသဒေသရဟိ တေဏငá€șသူစိုကá€șကလကá€șá€™á€»á€Źá€žá€á€œá€„á€ș စမá€șှသပá€șခá€Č့သေဏ သုတေသန ရလဒá€șမျဏသဥရ á€…á€źá€žá€•á€œá€Źá€žá€›á€±á€žá€Ąá€› တလကá€șá€á€Œá€±á€€á€­á€Żá€€á€șá€™á€Ÿá€Żá€›á€Ÿá€­á€žá€Šá€ș့ á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€•á€Żá€¶á€…á€¶á€™á€»á€Źá€žá€”á€Ÿá€„á€ș့ á€™á€Œá€±á€†á€źá€œá€œá€Ÿá€Ź အာဟာရကို ရေရဟညá€ș ထိနá€șှသိမá€șှနိုငá€șမညá€ș့ သြှထပá€șá€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€•á€Żá€¶á€…á€¶á€™á€»á€Źá€ž ကို ဥေဏကá€șပါဥတိုငá€șှ ဖေဏá€șထုတá€șခá€Č့ပါသညá€ș။

(ခ) ကေဏကá€șစိုကá€șစကá€șဖဌငá€ș့ စပါသစိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€á€Œá€„á€șှ သုတေသန

ခေတá€șမြလယá€șယာစနစá€șသို့ á€€á€°á€žá€•á€Œá€±á€Źá€„á€șသရေသတလငá€ș စကá€șá€™á€»á€Źá€žá€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€•á€Œá€Żá€•á€Œá€źá€ž á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€…á€­á€Żá€€á€șပျိုသ ထုတá€șလုပá€șခဌငá€șှ သညá€ș ဥဓိကကျသေဏ အခနá€șှကဏá€čဍဖဌစá€șပါသညá€ș။ ယခုလကá€șá€›á€Ÿá€­á€Ąá€á€«á€á€œá€„á€ș စပါသကေဏကá€șစိုကá€șရာ၌ လညá€șှ ကေဏငá€șှ၊ ရိတá€șသိမá€șှရာ၌လညá€șသကေဏငá€șှ လုပá€șá€žá€Źá€žá€›á€Ÿá€Źá€žá€•á€«á€žá€™á€Ÿá€Ż á€•á€Œá€żá€”á€Źá€€á€­á€Ż ရငá€șဆိုငá€șá€á€œá€±á€·á€€á€Œá€Żá€¶á€”á€±á€›á€•á€«á€žá€Šá€șá€șá€ș။ တစá€șချိနá€șတညá€șá€žá€™á€Ÿá€Źá€•á€„á€ș စကá€șá€™á€Ÿá€Żá€œá€šá€șယာစနစá€șသို့ á€€á€°á€žá€•á€Œá€±á€Źá€„á€șá€žá€›á€±á€žá€Ąá€á€œá€€á€ș လယá€șယဏသုံသ စကá€șပစá€čစညá€șသမျဏသကို ကျလမá€șှ ကျငá€șá€…á€œá€Ź á€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€•á€Œá€Żá€”á€­á€Żá€„á€șရေသ၊ မိမိစိုကá€șပျိုသမညá€ș့ á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€”á€Ÿá€„á€ș့ á€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€•á€Œá€Żá€™á€Šá€ș့ စကá€șá€Ąá€™á€»á€­á€Żá€žá€Ąá€…á€Źá€žá€Ąá€œá€­á€Żá€€á€ș သငá€ș့တေဏá€șသညá€ș့ စိုကá€șရေသပျိုသရေသနညá€șှလမá€șသမျဏသကို á€›á€Ÿá€Źá€–á€œá€±á€–á€±á€Źá€șထုတá€șရေသ တို့သညá€ș ဆေဏငá€șရလကá€șရနá€ș လိုအပá€șသညá€ș့ လုပá€șငနá€șá€žá€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€…á€șပါသညá€ș။

စပါသစိုကá€șတေဏငá€șသူမျဏသသညá€ș ကေဏကá€șစိုကá€șလုပá€șá€žá€Źá€žá€›á€Ÿá€Źá€žá€•á€«á€žá€™á€Ÿá€Ż á€•á€Œá€żá€”á€Źá€€á€Œá€±á€Źá€„á€ș့ ပျိုသပငá€șမျဏသ ဥချိနá€șá€™á€Ÿá€źá€™á€…á€­á€Żá€€á€șပျိုသနိုငá€ș၍ ပျိုသသကá€șá€€á€Œá€źá€žá€á€Œá€„á€șသနဟငá€ș့ ပျိုသပငá€șလေလလငá€șá€·á€†á€Żá€¶á€žá€›á€Ÿá€Żá€¶á€žá€á€Œá€„á€șှ စသညá€ș့ဥကျိုသဆကá€șမျဏသကို ခံစဏသနေရပါသညá€ș။ ၎ငá€șá€žá€•á€Œá€żá€”á€Źá€€á€­á€Ż ဖဌေရဟငá€șှရနá€ș ကေဏကá€șစိုကá€șစကá€șကို မဟနá€șကနá€ș၊ ကျလမá€șသကျငá€șá€…á€œá€Ź ဥသုံသချနိုငá€șရနá€ș လိုအပá€șပါသညá€ș။ ကေဏကá€șစိုကá€șစကá€șကို ၁၉၆၀ နဟစá€șá€™á€»á€Źá€žá€á€œá€„á€ș ဂျပနá€șနိုငá€șငံ Kubota corp မဟ စတငá€șá€á€źá€‘á€œá€„á€șခá€Čá€·á€•á€Œá€źá€ž ၁၉၇၀ နဟငá€ș့ ၁၉၈၀ နဟစá€șá€™á€»á€Źá€žá€á€œá€„á€ș á€Ąá€›á€Ÿá€±á€·á€”á€Ÿá€„á€ș့ တေဏငá€șá€Ąá€Źá€›á€Ÿá€”á€­á€Żá€„á€șá€„á€¶á€™á€»á€Źá€žá€á€œá€„á€șပါ á€žá€Żá€¶á€žá€…á€œá€Čá€œá€Źá€€á€Œá€±á€Źá€„á€șှ သိရဟိရပါသညá€ș (wikipedia)။ á€šá€á€Żá€Ąá€á€«á€á€œá€„á€ș ကေဏကá€șစိုကá€șစကá€șမျဏသကို ပဌညá€șတလငá€șှ၌ ဝယá€șá€šá€°á€›á€›á€Ÿá€­á€”á€­á€Żá€„á€șá€•á€Œá€źá€ž á€ˆá€±á€žá€”á€Ÿá€Żá€”á€șá€žá€™á€»á€Źá€žá€™á€Ÿá€Ź တရုတá€ș (၁၅၀) သိနá€șှ၊ (၈) တနá€șှစိုကá€ș Kubota (၂၄၅) သိနá€șှ ၊ (၆) တနá€șှစိုကá€ș Kubota (၁၅၂) သိနá€șှ ၊ á€á€­á€Żá€·á€–á€Œá€…á€șကဌပါသညá€ș။ စကá€șမေဏငá€șှသူ စြှနငá€șှလိုကá€șပါနိုငá€șသညá€ș့ Riding Type နဟငá€ș့ စကá€șမေဏငá€șှသူက လမá€șá€žá€œá€»á€Ÿá€±á€Źá€€á€ș၍ မေဏငá€șသနဟငá€șရမညá€ș့ Walking Type ဟူ၍ ကေဏကá€șစိုကá€șစကá€ș ပုံစံ (၂) á€™á€»á€­á€Żá€žá€›á€Ÿá€­á€•á€«á€žá€Šá€ș။

ကေဏကá€șစိုကá€șစကá€șá€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€•á€Œá€Żá€á€Œá€„á€șá€žáá€Ąá€Źá€žá€žá€Źá€á€»á€€á€șမျဏသ

  • လုပá€șအာှသကá€șá€žá€Źá€žá€–á€Œá€„á€ș့ လယá€șယာလုပá€șငနá€șသခလငá€șတလငá€ș လုပá€șá€žá€Źá€žá€›á€Ÿá€Źá€žá€•á€«á€žá€™á€Ÿá€Ż á€•á€Œá€żá€”á€Ź ဖဌေရဟငá€șှနိုငá€șခဌငá€șှ။ စိုကá€șတနá€șá€žá€Ąá€€á€œá€Źá€Ąá€á€±á€žá€Šá€źá€Šá€Źá အပငá€șညသရေပဌညá€ș့ဝခဌငá€șှ။
  • ပျိုသပငá€ș အတိမá€șအနကá€șá€Šá€źá€Šá€Źá€á€Œá€„á€șှ။
  • ကေဏကá€șပငá€șလဟနá€șချိနá€șမဌနá€șဆနá€șခဌငá€șသနဟငá€ș့ အပငá€șသနá€șစလမá€șá€žá€™á€Ÿá€Żá€€á€±á€Źá€„á€șသခဌငá€șှ။
  • ပျိုသထေဏငá€șသညá€ș့ဧရိယဏ အနညá€șှငယá€șသာ လိုအပá€șခဌငá€șှ။
  • ဥချိနá€șကုနá€șသကá€șá€žá€Źá€á€Œá€„á€șှ။
  • á€™á€»á€­á€Żá€žá€…á€±á€·á€”á€Ÿá€Żá€”á€șှထာှကို သကá€șá€žá€Źá€…á€±á€á€Œá€„á€șှ။

ကေဏကá€șစိုကá€șစကá€șá€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€•á€Œá€Żá€›á€”á€șá€Ąá€á€œá€€á€ș လိုအပá€șချကá€șမျဏသ

  • ကျလမá€șသကျငá€șသေဏ စကá€șမေဏငá€șှလုပá€șသာှ လိုအပá€șခဌငá€șှ။
  • စကá€șဝငá€șရနá€ș ခကá€șခá€Čá€žá€±á€Źá€”á€±á€›á€Źá€™á€»á€Źá€žá€á€œá€„á€ș စိုကá€șပျိုသရနá€șမသငá€ș့တေဏá€șခဌငá€șှ။
  • စနစá€șတကျပျိုသထေဏငá€șá€•á€Œá€źá€ž ပျိုသခငá€șá€žá€•á€Œá€Żá€…á€Żá€›á€”á€ș လိုအပá€șခဌငá€șှ။
  • မစိုကá€șမြ ရေထုတá€șရနá€șလလယá€șကူသညá€ș့ စိုကá€șကလကá€șဖဌစá€șရနá€șလိုအပá€șခဌငá€șှ။

စပါသစိုကá€șပျိုသထုတá€șလုပá€șá€™á€Ÿá€Żá€…á€”á€…á€ș၌ စကá€șá€™á€Ÿá€Żá€œá€šá€șယာစနစá€șသို့ á€€á€°á€žá€•á€Œá€±á€Źá€„á€șှ ဆေဏငá€șရလကá€ș á€›á€Źá€á€œá€„á€ș စကá€șကိရိယဏမျဏသ á€Ąá€…á€Źá€žá€‘á€­á€Żá€žá€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€•á€Œá€Żá€™á€Ÿá€Żá€€á€Œá€±á€Źá€„á€ș့ လုပá€șငနá€șသမျဏသ ပိုမို တလငá€șကျယá€șá€…á€œá€Ź လုပá€șကိုငá€șလာနိုငá€șပါမညá€ș။ ရဏသဟငတု ကနá€ș့သတá€șချကá€șá€™á€»á€Źá€žá€€á€­á€Żá€œá€Šá€șှ ကျေဏá€șá€œá€œá€Ÿá€Źá€žá€”á€­á€Żá€„á€șသညá€șá€·á€Ąá€á€œá€€á€ș ကေဏကá€șစိုကá€șခဌငá€șှလုပá€șငနá€șှ ဥချိနá€șá€™á€źá€•á€Œá€źá€žá€…á€źá€žá€…á€±á€›á€”á€ș    ဆေဏငá€șရလကá€șနိုငá€șပါသညá€ș။ လေလလငá€șá€·á€†á€Żá€¶á€žá€›á€Ÿá€Żá€¶á€žá€™á€Ÿá€Żá€™á€»á€Źá€ž သကá€șá€žá€Źá€œá€»á€±á€Źá€·á€”á€Šá€șှ á€œá€Źá€…á€±á€žá€–á€Œá€„á€ș့ တစá€șဧက á€Ąá€‘á€œá€€á€șá€”á€Ÿá€Żá€”á€șှ တိုှတကá€șမဌငá€șá€·á€™á€Źá€žá€œá€Źá€…á€±á€žá€Šá€șá€·á€Ąá€•á€Œá€„á€ș တေဏငá€șသူ တစá€șညသချငá€șှ ဝငá€șငလေ တိုှတကá€șá€œá€Źá€…á€±á€”á€­á€Żá€„á€șပါသညá€ș။ á€‘á€­á€Żá€™á€Ÿá€á€†á€„á€ș့ နိုငá€șငံတေဏá€ș၏ စာှနပá€șရိကá€čá€á€Źá€–á€°á€œá€Żá€¶á€›á€Żá€¶á€™á€»á€Ÿá€™á€€ နိုငá€șá€„á€¶á€á€Œá€Źá€žá€žá€­á€Żá€·á€á€„á€șပို့ရေဏငá€șသချနိုငá€șသဖဌငá€ș့ ဝငá€șá€„á€œá€±á€•á€­á€Żá€™á€­á€Ż ရရဟိစေသဖဌငá€ș့ နိုငá€șငံတေဏá€ș၏ á€…á€źá€žá€•á€œá€Źá€žá€›á€±á€ž ပိုမို á€–á€œá€¶á€·á€–á€Œá€­á€Żá€žá€á€­á€Żá€žá€á€€á€ș á€œá€Źá€…á€±á€žá€Šá€ș့ ဥကျိုသကျေသဇူသမျဏသ á€›á€›á€Ÿá€­á€…á€±á€”á€­á€Żá€„á€șမညá€ș ဖဌစá€șသညá€ș။

၂၀၁၅ á€á€Żá€”á€Ÿá€…á€șမဟ စ၍ á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€…á€­á€Żá€€á€șပျိုသရေသစနစá€șá€Œá€Źá€”á€…á€Żá€á€œá€„á€ș ကေဏကá€șစိုကá€șစကá€șá€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€•á€Œá€Żá စပါသစိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€á€Œá€„á€șá€žá€Ąá€á€œá€€á€ș သငá€ș့တေဏá€șသေဏ ပငá€șá€€á€Œá€Źá€žá€á€”á€șá€žá€€á€Œá€Źá€žáŠ ပျိုသသကá€ș၊ á€•á€»á€­á€Żá€žá€˜á€™á€șှစပá€șá€™á€Œá€±á€Ąá€™á€»á€­á€Żá€žá€Ąá€…á€Źá€žáŠ စပá€șá€™á€Œá€±á€Ąá€á€»á€­á€Żá€žá€…á€žá€±á€Ź á€žá€Żá€á€±á€žá€”á€œá€Żá€•á€șငနá€șသမျဏသကို ဆေဏငá€șရလကá€șခá€Č့ပါသညá€ș။

၂၀၁၅ á€á€Żá€”á€Ÿá€…á€ș မိုှရာသြ စမá€șှသပá€șတလေ့ရဟိချကá€șအရ ပျိုသသကá€ș (၁၈) ရကá€șá€žá€Źá€žá€á€œá€„á€ș စပá€șá€™á€Œá€±á€Ąá€–á€Œá€…á€ș á€”á€Ÿá€Żá€”á€șသမဌေ၊ ဖလá€Čá€•á€Œá€Źá€”á€Ÿá€„á€ș့ ဖလá€Čကဌမá€șသတို့ကို ၃ှ၂ှ၁ ဖဌငá€ș့ ရေဏစပá€șá€•á€Œá€źá€ž ပငá€șá€€á€Œá€Źá€žá€á€”á€șá€žá€€á€Œá€Źá€žá€Ąá€€á€œá€Źá€Ąá€á€±á€ž ၁၂ x ၄ လကá€șမ á€‘á€Źá€žá€›á€Ÿá€­ စိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€á€Œá€„á€șှသညá€ș á€Ąá€‘á€œá€€á€șá€”á€Ÿá€Żá€”á€șသဥကေဏငá€șသဆုံသ ပေသစလမá€șှနိုငá€șá€€á€Œá€±á€Źá€„á€șသတလေ့ရဟိရပါသညá€ș။

á€…á€źá€žá€•á€œá€Źá€žá€›á€±á€žá€á€œá€€á€șá€á€Œá€±á€€á€­á€Żá€€á€șá€™á€Ÿá€Żá€›á€Ÿá€­á€žá€Šá€ș့ á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€•á€Żá€¶á€…á€¶á€™á€»á€Źá€ž

စငá€ș á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€•á€Żá€¶á€…á€¶ ဆေဏငá€șရလကá€șခá€Č့သညá€șá€·á€á€Żá€”á€Ÿá€…á€ș ရငလေ -ကုနá€șá€„á€œá€±á€Ąá€á€»á€­á€Żá€ž
ပျငá€șှမနာှ
၁ နဟမá€șှ-စပါသ ၁၉၈၇ – ၁၉၈၈ ၂.၈၁
၂ á€•á€Œá€±á€Źá€„á€șှ-စပါသ ၁၉၈၇ – ၁၉၈၈ ၅.၄၁
၃ မဌေပá€Č-စပါသ ၁၉၈၈-၁၉၈၉ ၂.၄၃
၄ စပါသ-ကုလာှပá€Č ၁၉၈၈-၁၉၈၉ ၇.၁၇
၅ စပါသ-á€”á€±á€€á€Œá€Ź ၁၉၈၈-၁၉၈၉ ၆.၇၅
၆ ပá€Čတြစိမá€șှ-စပါသ ၁၉၉၀-၁၉၉၁ ၂.၇၀
၇ စပါသ-မတá€șပá€Č ၁၉၉၉-၂၀၀၀ ၁.၀၇
၈ စပါသ-မတá€șပá€Č-နဟမá€șှ ၁၉၉၉-၂၀၀၀ ၁.၂၂
၉ စပါသ-မတá€șပá€Č-ပá€Čတြစိမá€șှ ၁၉၉၉-၂၀၀၀ ၁.၄၅
၁၀ စပါသ-á€•á€Œá€±á€Źá€„á€șှ-သစá€șစိမá€șှ ၁၉၉၉-၂၀၀၀ ၁.၅၁
၁၁ စပါသ-ပá€Čလလမá€șှ-စပါသ ၁၉၉၉-၂၀၀၀ ၁.၇၂
၁၂ စပါသ-သစá€șစိမá€șှ-စပါသ ၁၉၉၉-၂၀၀၀ ၁.၇၈
၁၃ စပါသ-စပါသ-စပါသ ၁၉၉၉-၂၀၀၀ ၁.၂၉
၁၄ စပါသ-မတá€șပá€Č ၂၀၁၁ ၁.၈၇
၁၅ စပါသ-မတá€șပá€Č-စပါသ ၂၀၁၁ ၁.၇၀
၁၆ စပါသ-စပါသ ၂၀၁၁ ၁.၅၀

á€…á€•á€«á€žá€Ąá€á€Œá€±á€á€¶ á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€•á€Żá€¶á€…á€¶á€á€œá€„á€ș á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€á€…á€șမျိုသချငá€șှစြ၏ တစá€șဧက á€Ąá€‘á€œá€€á€șá€”á€Ÿá€Żá€”á€șသနဟငá€ș့ ရငလေ ကုနá€șငလေ ဥချိုသ

စငá€ș á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€•á€Żá€¶á€…á€¶ á€•á€‘á€™á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€Ąá€‘á€œá€€á€ș(တငá€șှ/ဧက) á€’á€Żá€á€­á€šá€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€Ąá€‘á€œá€€á€ș(တငá€șှ/ဧက) á€á€á€­á€šá€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€Ąá€‘á€œá€€á€ș(တငá€șှ/ဧက) ရငလေ-ကုနá€șá€„á€œá€±á€Ąá€á€»á€­á€Żá€ž ဆေဏငá€șရလကá€șခá€Č့သညá€șá€·á€á€Żá€”á€Ÿá€…á€ș
၁ စပါသ-မတá€șပá€Č ၅၄.၀၀ ၁.၅၀ ၁.၀၇ ၁၉၉၉-၂၀၀၀
၂ စပါသ-မတá€șပá€Č-နဟမá€ș ၅၂.၀၀ ၂.၅၀ ၅.၅၀ ၁.၂၂
၃ စပါသ-မတá€șပá€Č-ပá€Čတြစိမá€ș ၆၆.၀၀ ၂.၅၀ ၄.၂၅ ၁.၄၅
၄ စပါသ-á€•á€Œá€±á€Źá€„á€șှ-သစá€șစိမá€șှá€Č ၆၅.၀၀ ၁.၅၁
၅ စပါသ-ပá€Čလလမá€șှ-စပါသ ၆၂.၀၀ ၁၄.၀၀ ၈၈.၀ ၁.၇၂
၆ စပါသ-သစá€șစိမá€șှ-စပါသ ၆၀.၀၀ ၁၁၈.၀၀ ၁.၇၈
၇ စပါသ-စပါသ-စပါသ ၅၈.၀၀ ၃၃.၀၀ ၉၆.၀၀ ၁.၂၉

ပျဉá€șှမနာှ ၊ လယá€șဝေသ á€’á€±á€žá€™á€»á€Źá€žá€›á€Ÿá€­ á€…á€•á€«á€žá€Ąá€á€Œá€±á€á€¶á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€•á€Żá€¶á€…á€¶á á€Ąá€‘á€œá€€á€șá€”á€Ÿá€Żá€”á€șသနဟငá€ș့ ရငလေ-ကုနá€șငလေ ဥချိုသ

စငá€ș á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€•á€Żá€¶á€…á€¶ á€•á€‘á€™á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€Ąá€‘á€œá€€á€ș(တငá€șှ/ဧက) á€’á€Żá€á€­á€šá€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€Ąá€‘á€œá€€á€ș(တငá€șှ/ဧက) á€á€á€­á€šá€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€Ąá€‘á€œá€€á€ș(တငá€șှ/ဧက) ရငလေ-ကုနá€șá€„á€œá€±á€Ąá€á€»á€­á€Żá€ž
လယá€șဝေသ
၁ စပါသ-မတá€șပá€Č ၉၅.၀၀ ၁၆.၀၀ ၂.၂၄
ပျငá€șှမနာှ
၁ စပါသ-မတá€șပá€Č ၇၀.၀၀ ၁၆.၀၀ ၁.၈၇
၂ စပါသ-မတá€șပá€Č-စပါသ ၇၀.၀၀ ၁၆.၅၀ ၈၀.၀၀ ၁.၇၀
၃ စပါသ-စပါသ ၇၀.၀၀ ၈၀.၀၀ ၁.၅၀

ရေဆငá€șှ á€’á€±á€žá€™á€»á€Źá€žá€›á€Ÿá€­ á€…á€•á€«á€žá€Ąá€á€Œá€±á€á€¶á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€•á€Żá€¶á€…á€¶á á€Ąá€‘á€œá€€á€șá€”á€Ÿá€Żá€”á€șသနဟငá€ș့ ရငလေ-ကုနá€șငလေ ဥချိုသ

စငá€ș á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€•á€Żá€¶á€…á€¶ ဆေဏငá€șရလကá€șခá€Č့သညá€șá€·á€á€Żá€”á€Ÿá€…á€ș ရငလေ-ကုနá€șá€„á€œá€±á€Ąá€á€»á€­á€Żá€ž
ရေဆငá€șှ
၁ စပါသ-ပá€Čလလမá€șှ-စပါသ ၁၉၉၇ – ၂၀၀၀ ၂. ၁၅
၂ စပါသ-သစá€șစိမá€șှ-စပါသ ၁၉၉၇ – ၂၀၀၀ ၂.၀၁
၃ စပါသ-á€•á€Œá€±á€Źá€„á€șှ-သစá€șစိမá€șှ ၁၉၉၇ – ၂၀၀၀ ၁.၉၄
၄ စပါသ-မတá€șပá€Č-ပá€Čတြစိမá€șှ ၁၉၉၇ – ၂၀၀၀ ၁.၆၉
၅ စပါသ-မတá€șပá€Č-နဟမá€șှ ၁၉၉၇ – ၂၀၀၀ ၁.၆၇
၆ စပါသ-မတá€șပá€Č ၁၉၉၇ – ၂၀၀၀ ၁.၆၃
၇ စပါသ-စပါသ-စပါသ ၁၉၉၇ – ၂၀၀၀ ၁.၅၆

(၂) စပါသစိုကá€șနညá€șှစနစá€șသုတေသန

(ဂ) ပျိုသသကá€șငယá€șကေဏကá€șကလကá€șကဌá€Č စပါသစိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€á€Œá€„á€șှ သုတေသန (SRI)

မဌနá€șမာနိုငá€șငံတလငá€ș စပါသကို ပျိုသထေဏငá€șကေဏကá€șစိုကá€șစနစá€ș (Transplanted Rice – TPR)၊ အစိုတမနá€șသပဌငá€ș တိုကá€șရိုကá€ș စိုကá€șစနစá€ș (Wet Seeded Rice – WSR)၊ á€Ąá€á€Œá€±á€Źá€€á€șထယá€șရေသ á€Ąá€á€Œá€±á€Źá€€á€șမျိုသစေ့ချစိုကá€șစနစá€ș (Direct Seeded Rice – DSR) á€á€­á€Żá€·á€–á€Œá€„á€ș့ စိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€€á€Œ ပါသညá€ș။ ပျိုသထေဏငá€șကေဏကá€șစိုကá€șစနစá€șတလငá€ș အတနá€șှလိုကá€șစိုကá€șခဌငá€șှ၊ ကျဘမá€șှစိုကá€șခဌငá€șှ တို့ကို á€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€•á€Œá€Żá€€á€Œá€•á€«á€žá€Šá€ș။ အစိုတမနá€șသပဌငá€ș တိုကá€șရိုကá€ș စိုကá€șစနစá€șနဟငá€ș့ á€Ąá€á€Œá€±á€Źá€€á€șထယá€șရေသ á€Ąá€á€Œá€±á€Źá€€á€ș မျိုသစေ့ချစိုကá€șစနစá€șá€á€­á€Żá€·á€á€œá€„á€ș ကဌá€Čပကá€șáá€žá€±á€Źá€șလညá€șသကေဏငá€șှ၊ အတနá€șှလိုကá€șá€™á€»á€­á€Żá€žá€…á€±á€·á€á€»á€á€Œá€„á€șသဖဌငá€ș့ သေဏá€șလညá€șသကေဏငá€șှ စိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€œá€±á€·á€›á€Ÿá€­á€€á€Œá€•á€«á€žá€Šá€ș။

မဌနá€șမာနိုငá€șငံတလငá€ș System of Rice Intensification – SRI စနစá€șကို ၂၀၀၀ á€á€Żá€”á€Ÿá€…á€șတလငá€ș စတငá€ș လုပá€șဆေဏငá€șခá€Č့ပါသညá€ș။ á€‘á€­á€Żá€·á€€á€Œá€±á€Źá€„á€ș့ ၂၀၁၄ -၂၀၁၅ á€á€Żá€”á€Ÿá€…á€ș á€™á€­á€Żá€žá€›á€Źá€žá€źá€á€œá€„á€ș ဆငá€șá€žá€žá€Żá€á€…á€•á€«á€žá€™á€»á€­á€Żá€žá€€á€­á€Żá€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€•á€Œá€Żá SRI စနစá€șကို တေဏငá€șသူသမဏသရိုသကျ (Conventional) စိုကá€șစနစá€șဖဌငá€ș့ á€”á€Ÿá€­á€Żá€„á€șသယဟဉá€șစိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€•á€Œá€źá€ž á€žá€Żá€á€±á€žá€”á€•á€Œá€Ż á€œá€±á€·á€œá€Źá€á€Č့ပါသညá€ș။

SRI စနစá€șတလငá€ș á€™á€»á€­á€Żá€žá€…á€±á€·á€”á€Ÿá€Żá€”á€șှ တစá€șဧကလျဟငá€ș (၁၂) á€˜á€°á€žá€”á€Ÿá€Żá€”á€șá€žá€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€•á€Œá€Żá€•á€Œá€źá€ž á€•á€»á€­á€Żá€žá€˜á€±á€Źá€„á€șစနစá€șဖဌငá€ș့ ပျိုသထေဏငá€șခá€Č့ပါသညá€ș။ ပျိုသသကá€ș (၈) ရကá€șá€žá€Źá€žá€á€œá€„á€ș ပငá€șá€€á€Œá€Źá€žá€á€”á€șá€žá€€á€Œá€Źá€žá€Ąá€€á€œá€Źá€Ąá€á€±á€ž ၁၀” x ၁၀” á€á€Œá€Źá€žá စိုကá€șကျငá€șှတစá€șကျငá€șသတလငá€ș ပျိုသပငá€șတစá€șပငá€șစြ á€›á€œá€Ÿá€±á€·á€•á€Œá€±á€Źá€„á€șှစိုကá€șပျိုသခá€Č့ပါသညá€ș။ သမဏသရိုသကျ စိုကá€șစနစá€șတလငá€ș á€™á€»á€­á€Żá€žá€…á€±á€·á€”á€Ÿá€Żá€”á€șှ တစá€șဧကလျဟငá€ș (၁.၅) တငá€șá€žá€”á€Ÿá€Żá€”á€șá€žá€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€•á€Œá€Żá€•á€Œá€źá€ž á€•á€»á€­á€Żá€žá€˜á€±á€Źá€„á€șစနစá€șဖဌငá€ș့ ပျိုသထေဏငá€șခá€Č့ပါသညá€ș။ ပျိုသသကá€ș (၂၀) ရကá€șá€žá€Źá€žá€á€œá€„á€ș ပငá€șá€€á€Œá€Źá€žá€á€”á€șá€žá€€á€Œá€Źá€ž á€Ąá€€á€œá€Źá€Ąá€á€±á€ž ၈” x ၆” á€á€Œá€Źá€žá စိုကá€șကျငá€șှတစá€șကျငá€șသတလငá€ș ပျိုသပငá€șတစá€șပငá€șစြ á€›á€œá€Ÿá€±á€·á€•á€Œá€±á€Źá€„á€șှ စိုကá€șပျိုသခá€Č့ ပါသညá€ș။

တလေ့ရဟိချကá€șအရ SRI စနစá€șမဟ တစá€șá€§á€€á€Ąá€‘á€œá€€á€șá€”á€Ÿá€Żá€”á€șှ (၁၀၅.၈၃) တငá€șá€žá€›á€›á€Ÿá€­á€•á€Œá€źá€ž Conventional စိုကá€șစနစá€șမဟ (၈၁.၈၈) တငá€șသရရဟိခá€Č့ပါသညá€ș။ SRI စနစá€șဖဌငá€ș့စိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€á€Œá€„á€șသတလငá€ș á€Ąá€‘á€œá€€á€șá€”á€Ÿá€Żá€”á€șသကေဏငá€șသရခဌငá€șá€žá€™á€Ÿá€Ź တစá€șá€”á€Ÿá€¶á€•á€«á€Ąá€±á€Źá€„á€șá€…á€±á€·á€™á€»á€Źá€žá€á€Œá€„á€șှ၊ ဥေဏငá€șá€”á€Ÿá€¶á€™á€»á€Źá€žá€á€Œá€„á€șသနဟငá€ș့ ဥေဏငá€șစေ့ ရာခိုငá€șá€”á€Ÿá€Żá€”á€șှ á€•á€­á€Żá€™á€­á€Żá€á€Œá€„á€șá€žá€á€­á€Żá€·á€€á€Œá€±á€Źá€„á€ș့ ဖဌစá€șပါသညá€ș။ á€‘á€­á€Żá€·á€Ąá€•á€Œá€„á€ș SRI စနစá€șဖဌငá€ș့ စိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€á€Œá€„á€șှသညá€ș Conventional စိုကá€șစနစá€șဖဌငá€ș့စိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€á€Œá€„á€șှထကá€ș တစá€șဧကလျဟငá€ș á€™á€»á€­á€Żá€žá€…á€±á€·á€”á€Ÿá€Żá€”á€șှ (၂၂.၅) ပဌညá€ș သကá€șá€žá€Źá€€á€Œá€±á€Źá€„á€șှ တလေ့ရဟိရပါသညá€ș။

(ဃ) စပါသစိုကá€șပျိုသနညá€șှစနစá€șသုတေသန

စပါသစိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€›á€Źá€á€œá€„á€ș ပျိုသထေဏငá€șကေဏကá€șစိုကá€șစနစá€șá€Ąá€•á€Œá€„á€ș အစိုတမနá€șသပဌငá€ș၌ တိုကá€șရိုကá€ș မျိုသစေ့ချ စိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€á€Œá€„á€șှ၊ အစိုတမနá€șသပဌငá€ș၌ စပါသတိုကá€șရိုကá€șကဌá€Čပကá€ș စိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€á€Œá€„á€șှ နညá€șှစနစá€ș á€™á€»á€Źá€žá€€á€­á€Żá€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€•á€Œá€Żá€”á€­á€Żá€„á€șသညá€ș။ စပါသပျိုသထေဏငá€ș ကေဏကá€șစိုကá€șစနစá€șá€Ąá€á€œá€€á€ș နညá€șှပညာ နဟငá€ș့ တိုကá€șရိုကá€șမျိုသစေ့ချ စနစá€șá€Ąá€á€œá€€á€ș နညá€șှပညာ ဆိုငá€șရာစမá€șှသပá€șဖေဏá€șထုတá€șá€™á€Ÿá€Żá€™á€»á€Źá€ž ကို ရေဆငá€șá€žá€Ąá€•á€«á€Ąá€á€„á€ș နယá€ș á€žá€Żá€á€±á€žá€”á€á€Œá€¶á€™á€»á€Źá€žáŒ ဆေဏငá€șရလကá€șခá€Č့ရဏ အစိုတမနá€șသတလငá€ș တိုကá€șရိုကá€ș မျိုသစေ့ချသေဏစနစá€șကို ၁၉၇၉-၁၉၈၀ á€á€Żá€”á€Ÿá€…á€șမဟစတငá€șကာ ရေဆငá€șှ (á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€…á€­á€Żá€€á€șပျိုသရေသစနစá€ș) á€Ąá€•á€«á€Ąá€á€„á€ș နယá€șသြှထပá€ș á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€•á€Żá€¶á€…á€¶á€…á€á€”á€șá€žá€™á€»á€Źá€žá€…á€œá€ŹáŒ စမá€șှသပá€șဥေဏငá€șမဌငá€șခá€Čá€·á€•á€Œá€źá€ž ၁၉၉၂-áá‰á‰áƒá€á€Żá€”á€Ÿá€…á€șမဟစတငá€șကာ နလေစပါသ စိုကá€șပျိုသသေဏ á€™á€Œá€­á€Żá€·á€”á€šá€ș á€Ąá€žá€źá€žá€žá€źá€žá€á€œá€„á€ș ကျယá€șပဌနá€șá€·á€…á€œá€Ź á€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€•á€Œá€Ż လျကá€șရဟိပါသညá€ș။

စပါသစိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€›á€Źá€á€œá€„á€ș ပျိုသထေဏငá€șကေဏကá€șစိုကá€șခဌငá€șá€žá€™á€•á€Œá€Żá€•á€Č မျိုသစေ့ဥဏသ တိုကá€șရိုကá€șဥစေ့ချ စိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€á€Œá€„á€șသဖဌငá€ș့လညá€șှ စိုကá€șပျိုသနိုငá€șပါသညá€ș။ တိုကá€șရိုကá€șမျိုသစေ့ချ စိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€›á€Źá€á€œá€„á€ș á€Ąá€á€Œá€±á€Źá€€á€șထယá€șရေသ တလငá€ș ဖဌစá€șစေ၊ အစိုတမနá€șသပဌငá€șပေါá€șတလငá€șဖဌစá€șစေ စိုကá€șပျိုသနိုငá€șá€•á€Œá€źá€ž ကဌá€Čပကá€ș၍လညá€șသကေဏငá€șှ၊ လကá€șဖဌူသချ၍ လညá€șသကေဏငá€șှ၊ မျိုသစေ့ချကိရိယဏဥဏသ á€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€•á€Œá€Żá လညá€șသကေဏငá€șှ ဆေဏငá€șရလကá€șနိုငá€șသညá€ș။

တိုကá€șရိုကá€șá€™á€»á€­á€Żá€žá€…á€±á€·á€á€»á€á€Œá€„á€șသဖဌငá€șâ€Œá€•á€»á€­á€Żá€žá€‘á€±á€Źá€„á€șကေဏကá€șစိုကá€șစရိတá€ș သကá€șá€žá€Źá€á€Œá€„á€șှ၊ ကေဏကá€șစိုကá€ș လုပá€șá€žá€Źá€žá€›á€Ÿá€Źá€žá€•á€«á€žá€™á€Ÿá€Żá€€á€­á€Ż ဖဌေရဟငá€șှနိုငá€șခဌငá€șှ၊ စိုကá€șချိနá€șá€…á€±á€Źá စိုကá€șပျိုသနိုငá€șခဌငá€șသဖဌငá€ș့ á€’á€Żá€á€­á€šá€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€€á€­á€Ż ဥချိနá€șမြ စိုကá€șပျိုသနိုငá€șခဌငá€șှ၊ ရေကို ပိုမို á€Ąá€€á€»á€­á€Żá€žá€›á€Ÿá€­á€…á€œá€Ź á€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€•á€Œá€Żá€”á€­á€Żá€„á€șခဌငá€șှ စသညá€ș့ ဥကျိုသကျေသဇူသမျဏသ á€›á€›á€Ÿá€­á€”á€­á€Żá€„á€șပါသညá€ș။

ကနညá€șှစနစá€șမျဏသကို ၁၉၇၉-၈၀ á€á€Żá€”á€Ÿá€…á€șမဟ စတငá€ș၍ ရေဆငá€șှ(á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€…á€­á€Żá€€á€șပျိုသရေသစနစá€șဌာနစု) á€Ąá€•á€«á€Ąá€á€„á€ș နယá€șသြှထပá€șá€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€•á€Żá€¶á€…á€¶ သုတေသနစခနá€șá€žá€™á€»á€Źá€žá€…á€œá€ŹáŒ စမá€șှသပá€șဥေဏငá€șမဌငá€șခá€Čá€·á€•á€Œá€źá€ž အစိုတမနá€șသတလငá€ș တိုကá€șရိုကá€șမျိုသစေ့ချသေဏစနစá€șကို ၁၉၉၂-၉၃ á€á€Żá€”á€Ÿá€…á€șမဟ စတငá€șကာ á€”á€œá€±á€…á€•á€«á€žá€…á€­á€Żá€€á€șပျိုသသေဏ á€™á€Œá€­á€Żá€·á€”á€šá€ș á€Ąá€žá€źá€žá€žá€źá€žá€á€œá€„á€ș ကျယá€șပဌနá€șá€·á€…á€œá€Ź á€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€•á€Œá€Żá€œá€»á€€á€șရဟိပါသညá€ș။ á€Ąá€á€Œá€±á€Źá€€á€șထယá€șရေသတလငá€ș á€™á€»á€­á€Żá€žá€…á€±á€·á€á€»á€á€Œá€„á€șှ စနစá€șကို ရေနကá€șကလငá€șသဒေသမျဏသ၊ မဌနá€șá€™á€Źá€•á€Œá€Šá€șအထကá€șပိုငá€șှ မိုသရေမသေချဏသေဏ á€’á€±á€žá€™á€»á€Źá€žá€”á€Ÿá€„á€ș့ ရဟမá€șသပဌညá€șနယá€ș ပငá€șှတယ á€™á€Œá€­á€Żá€·á€”á€šá€șနဟငá€ș့ á€€á€œá€±á€Źá€™á€Œá€­á€Żá€·á€”á€šá€șá€á€­á€Żá€·á€á€œá€„á€ș စိုကá€șပျိုသဥေဏငá€șမဌငá€ș လျကá€șရဟိပါသညá€ș။

á€šá€á€Żá€Ąá€á€«á€á€œá€„á€ș ရဏသဟငတု á€•á€Œá€±á€Źá€„á€șှလá€Čလာသညá€șနဟငá€șá€·á€Ąá€™á€»á€Ÿ á€™á€­á€Żá€žá€›á€œá€Źá€žá€œá€”á€șá€žá€™á€Ÿá€Ż á€•á€Żá€¶á€…á€¶á€™á€™á€Ÿá€”á€șခဌငá€șှ၊ မုတá€șá€žá€Żá€¶á€á€„á€șချိနá€ș မမဟနá€șခဌငá€șှ၊ စိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€›á€±á€›á€Ÿá€Źá€žá€•á€«á€žá€á€Œá€„á€șှ၊ စပါသစိုကá€șပျိုသရနá€ș ဆညá€șရေ ဥချိနá€șမြ မရရဟိခဌငá€șှ၊ ကေဏကá€șစိုကá€șလုပá€șá€žá€Źá€žá€›á€Ÿá€Źá€žá€•á€«á€žá€á€Œá€„á€șှ စသညá€ș့ ဥချကá€șမျဏသက á€”á€œá€±á€›á€Źá€žá€źá€á€œá€„á€șသာမက á€™á€­á€Żá€žá€›á€Źá€žá€źá€á€œá€„á€șပါ စပါသကို တိုကá€șရိုကá€șမျိုသစေ့ချစိုကá€șပျိုသရနá€ș တလနá€șá€žá€Ąá€Źá€žá€•á€±á€žá€œá€»á€€á€șရဟိပါသညá€ș။ á€‘á€­á€Żá€·á€€á€Œá€±á€Źá€„á€ș့ á€•á€Œá€±á€Źá€„á€șှလá€Čá€œá€Źá€žá€±á€Ź á€›á€Źá€žá€źá€„á€á€Żá€”á€Ÿá€„á€ș့ လိုကá€șá€œá€»á€±á€Źá€Šá€źá€‘á€œá€±á€™á€Šá€ș့ စပါသစိုကá€șနညá€șှစနစá€șမျဏသကို ထပá€șá€™á€¶á€žá€Żá€á€±á€žá€”á€•á€Œá€Ż ဖေဏá€șထုတá€șရနá€ș လိုအပá€șပါသေဏ á€€á€Œá€±á€Źá€„á€ș့ á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€…á€­á€Żá€€á€șပျိုသရေသစနစá€șá€Œá€Źá€”á€…á€Żá€á€œá€„á€ș SRI စိုကá€șနညá€șှစနစá€șမျဏသ á€Ąá€•á€«á€Ąá€á€„á€ș á€›á€œá€Ÿá€±á€·á€•á€Œá€±á€Źá€„á€șှစိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€á€Œá€„á€șှ (TPR) ၊ ကဌá€Čပကá€șစိုကá€șပျိုသ ခဌငá€șှ (Wet Seeded Broadcast – WSB)၊ လကá€șá€–á€Œá€°á€žá€á€»á€…á€­á€Żá€€á€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€á€Œá€„á€șှ၊ á€™á€»á€­á€Żá€žá€…á€±á€·á€á€»á€€á€­á€›á€­á€šá€Źá€–á€Œá€„á€ș့ စိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€á€Œá€„á€șှ (WSR) ဟူ၍ စိုကá€șနညá€șှစနစá€șမျဏသကို စမá€șှသပá€șလျဟကá€șရဟိပါသညá€ș။

(၃) စပါသပေါငá€șသမဌကá€șသုတေသန

ပေါငá€șá€žá€•á€Œá€żá€”á€Źá€€á€Œá€±á€Źá€„á€ș့ á€…á€•á€«á€žá€Ąá€‘á€œá€€á€șá€†á€Żá€¶á€žá€›á€Ÿá€Żá€¶á€žá€™á€Ÿá€Żá€žá€Šá€ș ၃၀% ခနá€șá€·á€Ąá€‘á€­á€›á€Ÿá€­á€•á€«á€žá€Šá€ș။ á€‘á€­á€Żá€·á€€á€Œá€±á€Źá€„á€ș့ စပါသပေါငá€șသမဌကá€șá€žá€Żá€á€±á€žá€”á€œá€Żá€•á€șငနá€șသမျဏသကို á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€…á€­á€Żá€€á€șပျိုသရေသစနစá€șá€Œá€Źá€”á€…á€Żá€á€œá€„á€ș ဆေဏငá€șရလကá€șလျကá€ș ရဟိပါသညá€ș။ ဆေဏငá€șရလကá€șခá€Č့သေဏ စပါသပေါငá€șသမဌကá€ș á€žá€Żá€á€±á€žá€”á€™á€»á€Źá€žá€™á€Ÿá€Ź စပါသသကá€șတမá€șှအလိုကá€ș ပေါငá€șသနဟိမá€șသညá€ș့ á€Ąá€€á€Œá€­á€™á€șစမá€șှသပá€șခဌငá€șှ၊ စပါသတလငá€șပေါငá€șှကငá€șှစငá€șရမညá€ș့ ကာလကို á€›á€Ÿá€Źá€–á€œá€±á€á€Œá€„á€șှ၊ á€…á€•á€«á€žá€™á€»á€­á€Żá€žá€”á€Ÿá€„á€ș့ ပေါငá€șသမဌကá€ș ယဟဉá€șá€•á€Œá€­á€Żá€„á€șနိုငá€șá€™á€Ÿá€ŻáŠ ပေါငá€șသနဟိမá€șနငá€șှနညá€șှစနစá€ș၊ ပေါငá€șှသတá€șá€†á€±á€žá€žá€Żá€¶á€žá€…á€œá€Čနညá€șှ၊ စပါသခငá€șသတလငá€ș နိုကá€șထရိုဂျငá€șနဟငá€ș့ ပေါငá€șသမဌကá€șယဟဉá€șá€•á€Œá€­á€Żá€„á€șနိုငá€șá€™á€Ÿá€Ż စသညá€șတို့ ဖဌစá€șပါသညá€ș။

á€‘á€­á€Żá€·á€Ąá€•á€Œá€„á€ș á€•á€Œá€±á€Źá€„á€șှလá€Čá€œá€Źá€žá€±á€Ź ရဏသဟငတုဥရ စိုကá€șပျိုသရေ á€›á€Ÿá€Źá€žá€•á€«á€žá€á€Œá€„á€șှ၊ စိုကá€șပျိုသချိနá€șတလငá€ș စိုကá€șပျိုသရေ á€Ąá€œá€Żá€¶á€Ąá€œá€±á€Źá€€á€șမရရဟိခဌငá€șá€žá€€á€Œá€±á€Źá€„á€ș့ စပါသတိုကá€șရိုကá€șမျိုသစေ့ချ စိုကá€șနညá€șှစနစá€șတို့ကို á€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€™á€»á€Źá€žá€œá€Źá€žá€Šá€șနဟငá€ș့ á€Ąá€™á€»á€Ÿ ပေါငá€șá€žá€•á€Œá€żá€”á€Źá€žá€Šá€ș ပို၍ á€Ąá€›á€±á€žá€€á€Œá€źá€žá€œá€Źá€•á€«á€žá€Šá€ș။ စပါသတိုကá€șရိုကá€șမျိုသစေ့ စိုကá€șပျိုသနညá€șှစနစá€ș၏ အဓိက á€•á€Œá€żá€”á€Źá€™á€Ÿá€Ź ပေါငá€șသမဌကá€șá€‘á€°á€•á€Œá€±á€Źá€…á€œá€Ź ပေါကá€șရေဏကá€șစေနိုငá€șá€™á€Ÿá€Ż ဖဌစá€șပါသညá€ș။ ပေါငá€șသမဌကá€șပေါကá€șရေဏကá€șá€™á€Ÿá€Ż á€€á€Źá€€á€œá€šá€șနဟိမá€șနငá€șá€žá€›á€Źá€á€œá€„á€ș လကá€șပေါငá€șှလိုကá€șခဌငá€șှ၊ ပေါငá€șှလိုကá€șကိရိယာ တို့ကို á€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€•á€Œá€Żá€á€Œá€„á€șှ စသေဏ (Cultural Control) စိုကá€șရေသပျိုသရေသနညá€șှစနစá€șá€™á€»á€Źá€žá€–á€Œá€„á€ș့ á€€á€Źá€€á€œá€šá€șရုံသဏမက ပေါငá€șှသတá€șá€†á€±á€žá€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€•á€Œá€Żá€á€Œá€„á€șှ (Chemical Control)  (ဓဏတုဆေသမျဏသ á€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€•á€Œá€Żá နဟိမá€șနငá€șသခဌငá€șှ) ကိုပါ တလá€Čဖကá€șလုပá€șဆေဏငá€șလျငá€ș ပိုမိုထိရေဏကá€șပါသညá€ș။ á€‘á€­á€Żá€·á€€á€Œá€±á€Źá€„á€ș့ စပါသခငá€șသတလငá€ș á€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€•á€Œá€Żá€›á€”á€ș သငá€ș့တေဏá€șသေဏ ပေါငá€șှသတá€șá€†á€±á€žá€™á€»á€Źá€žá€”á€Ÿá€„á€ș့ á€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€•á€Œá€Żá€”á€Šá€șသမျဏသကို သိရဟိရနá€ș á€Ąá€á€œá€€á€ș ဈေသကလကá€șတလငá€ș အသငá€șá€·á€›á€Ÿá€­á€•á€Œá€źá€žá€žá€±á€Ź ပေါငá€șှသတá€șဆေသမျဏသ ၊ အသစá€șထပá€șမံထုတá€șဝေမညá€ș့ ပေါငá€șှသတá€șဆေသမျဏသ စမá€șှသပá€șခဌငá€șှ သုတေသနမျဏသကို လညá€șှ ဆေဏငá€șရလကá€șပါသညá€ș။

ယနေ့ခေတá€șတလငá€ș လုပá€șá€žá€Źá€žá€›á€Ÿá€Źá€žá€•á€«á€žá€œá€Źá€™á€Ÿá€ŻáŠ မိုသရေချိနá€șနညá€șá€žá€•á€«á€žá€œá€Źá€™á€Ÿá€ŻáŠ á€™á€­á€Żá€žá€›á€œá€Źá€žá€œá€”á€șá€žá€™á€Ÿá€Żá€•á€Żá€¶á€…á€¶á€™á€™á€Ÿá€”á€șá€™á€Ÿá€ŻáŠ သလငá€șသရေ á€Ąá€œá€Żá€¶á€Ąá€œá€±á€Źá€€á€șá€™á€›á€›á€Ÿá€­á€™á€Ÿá€Żá€á€­á€Żá€·á€€á€Œá€±á€Źá€„á€ș့ ပျိုသထေဏငá€șကေဏကá€șစိုကá€șစနစá€șထကá€ș á€Ąá€á€Œá€±á€Źá€€á€șထယá€șရေသ တလငá€ș စပါသမျိုသစေ့ကို á€Ąá€á€Œá€±á€Źá€€á€șဥစေ့ချစိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€á€Œá€„á€șှသညá€ș á€Ąá€›á€±á€žá€•á€«á€œá€Źá€á€Č့ပါသညá€ș။ á€Ąá€á€Œá€±á€Źá€€á€șထယá€șရေသ á€Ąá€á€Œá€±á€Źá€€á€șမျိုသစေ့ချစိုကá€șစနစá€șတလငá€ș ပေါငá€șá€žá€•á€Œá€żá€”á€Źá€žá€Šá€ș ပျိုသထေဏငá€șကေဏကá€șစိုကá€șနညá€șှစနစá€șထကá€ș ပို၍ ဥရေသပါသေဏ စိနá€șခေါá€șá€™á€Ÿá€Żá€á€…á€șရပá€ș ဖဌစá€șပါသညá€ș။ ရေဆငá€șှစိုကá€șပျိုသရေသသုတေသန ဩှစြှဌာန၏ á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€…á€­á€Żá€€á€șပျိုသရေသစနစá€ș á€Œá€Źá€”á€…á€Żá€á€œá€„á€ș ၂၀၁၂ á€á€Żá€”á€Ÿá€…á€șမဟ ၂၀၁၄ á€á€Żá€”á€Ÿá€…á€șအထိ á€™á€­á€Żá€žá€›á€Źá€žá€źá€™á€»á€Źá€žá€á€œá€„á€ș ဆငá€șသသလယá€șလတá€ș စပါသမျိုသကို á€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€•á€Œá€Żá á€Ąá€á€Œá€±á€Źá€€á€șထယá€șရေသ၊ á€Ąá€á€Œá€±á€Źá€€á€șမျိုသစေ့ချစပါသစိုကá€șစနစá€șတလငá€ș သငá€șá€·á€œá€»á€±á€Źá€șသညá€ș့ ပေါငá€șသနဟိမá€șနငá€șှနညá€șှစနစá€șကို á€œá€±á€·á€œá€Źá€á€Œá€„á€șှ သုတေသနကို (၃) ရာသြ စမá€șှသပá€șဆေဏငá€șရလကá€șခá€Č့ပါသညá€ș။

တလေ့ရဟိချကá€șမျဏသဥရ ပေါငá€șသပေါကá€șá€•á€Œá€źá€žá€™á€Ÿ (Post-emergence) ပေါငá€șှသတá€șဆေသဖဌနá€șသခဌငá€șှ + စပါသပငá€ș (၄၅) ရကá€șá€žá€Źá€žá€á€œá€„á€ș လကá€șပေါငá€șှလိုကá€șခဌငá€șှ စမá€șှသပá€șချကá€șသညá€ș ပျမá€șá€žá€™á€»á€Ÿá€Ąá€Źá€žá€–á€Œá€„á€ș့ á€Ąá€‘á€œá€€á€ș ဥကေဏငá€șသဆုံသ (၅၇.၅ တငá€șှ/ ဧက) ဖဌစá€șá€€á€Œá€±á€Źá€„á€șှ တလေ့ရဟိရပါသညá€ș။ ၎ငá€șှစမá€șှသပá€șချကá€șသညá€ș ပျမá€șá€žá€™á€»á€Ÿá€Ąá€Źá€žá€–á€Œá€„á€ș့ ထိရေဏကá€șသညá€ș့ ပေါငá€șသနဟိမá€șနငá€șá€žá€™á€Ÿá€Ż ရာခိုငá€șá€”á€Ÿá€Żá€”á€șှ   (Weed Control Efficiency) တလငá€ș ဥမျဏသဆုံသ (၆၀.၄၄ %) á€›á€Ÿá€­á€•á€Œá€źá€ž ပျမá€șသမျဟ ပေါငá€șá€žá€Ąá€á€Œá€±á€Źá€€á€ș á€Ąá€œá€±á€žá€á€»á€­á€”á€șတလငá€șလညá€șှ အနညá€șသဆုံသ ဖဌစá€șသညá€ș့ á€Ąá€á€œá€€á€ș တစá€șဧက á€Ąá€‘á€œá€€á€șá€”á€Ÿá€Żá€”á€șှ ကေဏငá€șသရခဌငá€șှ ဖဌစá€șá€€á€Œá€±á€Źá€„á€șှ သုံသသပá€șရပါသညá€ș။

(၄) စပါသမျိုသနá€ș့မျိုသစေ့စိုကá€șပျိုသထုတá€șလုပá€șခဌငá€șှ

မျိုသသနá€ș့စငá€șá€™á€Ÿá€Ż အဆငá€ș့ဥရ စပါသမျိုသမျဏသကို အဆငá€ș့သတá€șမဟတá€șá€›á€Źá€á€œá€„á€ș –

  • á€™á€­á€˜á€™á€»á€­á€Żá€žá€…á€±á€· (Breeder Seed – BS)
  • ဆငá€șá€·á€•á€œá€Źá€žá€™á€»á€­á€Żá€žá€…á€±á€· (Foundation Seed – FS)
  • မျိုသသနá€șá€·á€™á€»á€­á€Żá€žá€•á€œá€Źá€žá€™á€»á€­á€Żá€žá€…á€±á€· (Registered Seed – RS)
  • á€…á€źá€žá€•á€œá€Źá€žá€–á€Œá€…á€ș မျိုသသနá€ș့မျိုသစေ့ (Certified Seed – CS) ဟူ၍ အဆငá€ș‌့ (၄) ဆငá€ș့ရဟိပါသညá€ș။

စိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€›á€±á€žá€žá€Żá€á€±á€žá€”á€Šá€žá€…á€źá€žá€Œá€Źá€” ဆနá€șá€…á€•á€«á€žá€Œá€Źá€”á€…á€Żá€™á€Ÿ á€™á€­á€˜á€™á€»á€­á€Żá€žá€…á€±á€· (BS)ကို á€•á€œá€Źá€žá€™á€»á€Źá€žá€•á€Œá€źá€ž ၎ငá€șှ (BS) မျိုသစေ့ကို á€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€•á€Œá€Żá€€á€Ź ဆငá€șá€·á€•á€œá€Źá€žá€™á€»á€­á€Żá€žá€…á€±á€· (FS) စိုကá€șပျိုသထုတá€șလုပá€șခဌငá€șှ ကို á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€…á€­á€Żá€€á€șပျိုသရေသစနစá€șဌာနစု မဟ ဆေဏငá€șရလကá€șပါသညá€ș။ á€›á€›á€Ÿá€­á€œá€Źá€žá€±á€Ź (FS) á€™á€»á€­á€Żá€žá€…á€±á€·á€™á€Ÿ (RS) ၊ တစá€șဖနá€ș (RS) á€™á€»á€­á€Żá€žá€…á€±á€·á€™á€Ÿ (CS) မျိုသစေ့မျဏသ တစá€șဆကá€șတညá€șှစိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€•á€œá€Źá€žá€™á€»á€Źá€žá€á€Œá€„á€șှကိုလညá€șှ ဆေဏငá€șရလကá€șပါသညá€ș။

မျိုသသနá€ș့ထုတá€șလုပá€șမညá€șâ€Œá€·á€…á€­á€Żá€€á€șကလကá€șတလငá€ș ကျလမá€șသကျငá€șလုပá€șသာှ á€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€•á€Œá€Żá á€™á€»á€­á€Żá€žá€€á€œá€Čပယá€șခဌငá€șှလုပá€șငနá€șှ ဆေဏငá€șရလကá€șပေသရနá€șလိုအပá€șပါသညá€ș။ á€…á€•á€«á€žá€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€á€…á€șá€›á€Źá€žá€źá€á€œá€„á€ș á€šá€±á€˜á€Żá€šá€»á€Ąá€Źá€žá€Œá€–á€„á€ș‌့ (၃) ကဌိမá€ș á€™á€»á€­á€Żá€žá€€á€œá€Čပယá€șရနá€șလိုအပá€șပါသညá€ș။ စပါသပငá€ș ပငá€șá€•á€œá€Źá€žá€…á€Żá€¶á€á€»á€­á€”á€șကာလ၊ ပနá€șသပလငá€ș့စုံချိနá€șကာလ နဟငá€ș့ ရငá€ș့မဟညá€ș့ချိနá€ș á€€á€Źá€œá€á€­á€Żá€·á€–á€Œá€…á€șပါသညá€ș။ ကျလမá€șသကျငá€șလုပá€șá€žá€Źá€žá€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€•á€Œá€Żá á€™á€»á€­á€Żá€žá€€á€œá€Čပယá€șခဌငá€șှ á€•á€Œá€Żá€œá€Żá€•á€șရသညá€șá€·á€Ąá€•á€Œá€„á€ș မျိုသသနá€ș့မျိုသစေ့မျဏသ á€•á€œá€Źá€žá€™á€»á€Źá€žá€‘á€Żá€á€șလုပá€șရနá€șá€Ąá€á€œá€€á€ș ဥေဏကá€șဖေဏá€șပဌပါ လုပá€șငနá€șှစဉá€ș (၄) ခုကို ဆေဏငá€șရလကá€șရပါသညá€ș။

ယနေ့ခေတá€șတလငá€ș လုပá€șá€žá€Źá€žá€›á€Ÿá€Źá€žá€•á€«á€žá€œá€Źá€™á€Ÿá€ŻáŠ မိုသရေချိနá€șနညá€șá€žá€•á€«á€žá€œá€Źá€™á€Ÿá€ŻáŠ á€™á€­á€Żá€žá€›á€œá€Źá€žá€œá€”á€șá€žá€™á€Ÿá€Żá€•á€Żá€¶á€…á€¶á€™á€™á€Ÿá€”á€șá€™á€Ÿá€ŻáŠ သလငá€șသရေ á€Ąá€œá€Żá€¶á€Ąá€œá€±á€Źá€€á€șá€™á€›á€›á€Ÿá€­á€™á€Ÿá€Żá€á€­á€Żá€·á€€á€Œá€±á€Źá€„á€ș့ ပျိုသထေဏငá€șကေဏကá€șစိုကá€șစနစá€șထကá€ș á€Ąá€á€Œá€±á€Źá€€á€șထယá€șရေသ တလငá€ș စပါသမျိုသစေ့ကို á€Ąá€á€Œá€±á€Źá€€á€șဥစေ့ချစိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€á€Œá€„á€șှသညá€ș á€Ąá€›á€±á€žá€•á€«á€œá€Źá€á€Č့ပါသညá€ș။ á€Ąá€á€Œá€±á€Źá€€á€șထယá€șရေသ á€Ąá€á€Œá€±á€Źá€€á€șမျိုသစေ့ချစိုကá€șစနစá€șတလငá€ș ပေါငá€șá€žá€•á€Œá€żá€”á€Źá€žá€Šá€ș ပျိုသထေဏငá€șကေဏကá€șစိုကá€șနညá€șှစနစá€șထကá€ș ပို၍ ဥရေသပါသေဏ စိနá€șခေါá€șá€™á€Ÿá€Żá€á€…á€șရပá€ș ဖဌစá€șပါသညá€ș။ ရေဆငá€șှစိုကá€șပျိုသရေသသုတေသန ဩှစြှဌာန၏ á€žá€źá€žá€”á€Ÿá€¶á€…á€­á€Żá€€á€șပျိုသရေသစနစá€ș á€Œá€Źá€”á€…á€Żá€á€œá€„á€ș ၂၀၁၂ á€á€Żá€”á€Ÿá€…á€șမဟ ၂၀၁၄ á€á€Żá€”á€Ÿá€…á€șအထိ á€™á€­á€Żá€žá€›á€Źá€žá€źá€™á€»á€Źá€žá€á€œá€„á€ș ဆငá€șသသလယá€șလတá€ș စပါသမျိုသကို á€Ąá€žá€Żá€¶á€žá€•á€Œá€Żá á€Ąá€á€Œá€±á€Źá€€á€șထယá€șရေသ၊ á€Ąá€á€Œá€±á€Źá€€á€șမျိုသစေ့ချစပါသစိုကá€șစနစá€șတလငá€ș သငá€șá€·á€œá€»á€±á€Źá€șသညá€ș့ ပေါငá€șသနဟိမá€șနငá€șှနညá€șှစနစá€șကို á€œá€±á€·á€œá€Źá€á€Œá€„á€șှ သုတေသနကို (၃) ရာသြ စမá€șှသပá€șဆေဏငá€șရလကá€șခá€Č့ပါသညá€ș။

  • ကလငá€șှဆငá€șှစစá€șဆေသခဌငá€șှ (Field inspection)
  • á€™á€»á€­á€Żá€žá€…á€±á€·á€”á€™á€°á€”á€Źá€šá€°á€á€Œá€„á€șှ (Seed Sampling)
  • မျိုသစေ့ဥရညá€șá€Ąá€žá€œá€±á€žá€…á€…á€șဆေသခဌငá€șှ (Seed Testing)
  • မျိုသစေ့ထေဏကá€șခံချကá€șပေသခဌငá€șှ (Seed Certification)

စပါသမျိုသသနá€șá€·á€•á€œá€Źá€žá€™á€»á€Źá€žá€á€Œá€„á€șှကို နဟစá€șစဉá€șနဟစá€șတိုငá€șှ á€™á€­á€Żá€žá€›á€Źá€žá€źá€á€œá€„á€ș á€•á€œá€Źá€™á€»á€Źá€žá€•á€«á€žá€Šá€ș။ ထိုသို့ á€•á€œá€Źá€žá€™á€»á€Źá€žá€›á€Źá€á€œá€„á€ș ရလဟေသလယá€șရငá€ș၊ မနေဏသုခ၊ ဆငá€șှသုခ၊ ဧရာမငá€șှ၊ á€™á€Ÿá€±á€Źá€șဘြ-၂၊ သြှထပá€șရငá€ș၊ ရတနာတိုှ၊ ဆငá€șသသလယá€șလတá€ș စသေဏ မျိုသမျဏသကို á€™á€»á€­á€Żá€žá€…á€±á€·á€á€Œá€¶á€™á€»á€Źá€žá လိုအပá€șချကá€șအရ စိုကá€șပျိုသထုတá€șလုပá€ș၊ ဖဌနá€ș့ဝေပေသရပါသညá€ș။ လိုအပá€șသေဏ á€…á€•á€«á€žá€™á€»á€­á€Żá€žá€Ąá€œá€­á€Żá€€á€ș နဟငá€ș့ á€Ąá€›á€±á€Ąá€á€œá€€á€șကို á€™á€»á€­á€Żá€žá€…á€±á€·á€á€Œá€¶á€™á€»á€Źá€žá€™á€Ÿ တစá€șနဟစá€șá€€á€Œá€­á€Żá€á€„á€ș၍ စာရငá€șသပေသရပါသညá€ș။ ၎ငá€șသမျိုသစေ့ တေဏငá€șသခံချကá€șမျဏသဥပေါá€șမူတညá€ș၍ စိုကá€șá€•á€»á€­á€Żá€žá€•á€œá€Źá€žá€™á€»á€Źá€žá€›á€™á€Šá€ș့ á€…á€•á€«á€žá€™á€»á€­á€Żá€žá€”á€Ÿá€„á€ș့ ဧကကို သတá€șမဟတá€ș စိုကá€șပျိုသထုတá€șလုပá€șပါသညá€ș။